Pelgrims

‘Ineens valt regen blij over het Bakadal: Gods eigen tranen.’ (Psalm 84:6-8)

Maand: september 2017 (pagina 2 van 3)

Omgang met Jezus Christus (zondag 17-09-2017)

Wat bezielt ons om samen in een kerk te gaan zitten?
Wat bezielt ons om met elkáár op te trekken?
Wat voegt de NGK Amersfoort-Zuid toe aan de samenleving?

Om met de eerste vraag te beginnen, dat is genoeg voor vandaag: Wat bezielt ons om samen in een kerk te gaan zitten? Nou, in het begin van onze jaartelling, rond het jaar 30, werden 12 mannen geróepen, door Jezus. Uit die roepstem borrelde die kleine gemeenschap op. Jezus’ roepstem hield hen ook in beweging. Geroepen werden die 12 om Jezus te vergezellen, met hem om te gaan.
Dat kun je van geen enkele andere club, vereniging of organisatie zeggen.
Alleen een christelijke kerk of gemeente is een gemeenschap van mensen die omgang hebben met Jezus Christus. Omgaan met Jezus is wat ons hier bezielt.

Maar ja, hoe zit dat dan? Die 12 mannen konden inderdaad met Jezus omgaan. Waar Jezus ging, gingen zij. Waar Hij sliep, sliepen zij. Als zijn woorden of wonderdaden hen verwarden, vroegen ze hem uitleg. Maar… in het boek van God en mensen lees ik dat Jezus nu bij zijn Vader in de hemel is. Dus ja, hoe kunnen wij, aardbewoners, vandaag met hem omgaan? In de uitleg en verkondiging (‘preek’) staat Johannes 15vs1-17 centraal.
Op deze zondag houd ik een Preek+. Voor 18-plussers een signaal dat we ’s avonds doorpraten over ’s morgens. Een Luister-wijzer vind je vanaf vandaag (of morgen) hier. Welkom!

 

Boven en beneden

‘Alle spreken over Boven komt van beneden, ook de uitspraak dat iets van Boven komt’ is de misschien wel bekendste oneliner van de theoloog en ethicus dr. Harry Kuitert, die vandaag op Zorgvlied in Amsterdam begraven wordt.
Volgens Martien Brinkman op de site van de Protestantse kerk is die zin vaak uitgelegd alsof hij daarmee zei dat er eigenlijk geen Boven bestaat. Zelf heeft Kuitert dat jarenlang krachtig ontkend. Nog in 2006, aldus Brinkman, zei hij in een interview over deze passage: ‘Ik doe geen uitspraak over God, maar over ons spreken over God en van dat laatste zeg ik: dat is mensenwerk.’ Later zou Kuitert echter ook zelf toch echt nog wel een stap verder gaan, schrijft Brinkman.
In het Nederlands Dagblad zei Kuitert eens: ‘Ik heb God oprecht gezocht, maar ik heb Hem niet gevonden.’

‘Alle spreken over Boven komt van beneden, ook de uitspraak dat iets van Boven komt’.
Zelf schrik ik hier niet (meer) van. Kan me er zelfs misschien wel in vinden?  Op een manier zoals ik las bij dr. Bram van de Beek in Kontekstueel. In hun eigen taal en cultuur, op een bepaald moment in de geschiedenis en gebruik makend van bepaalde genres en literatuur uit hun tijd, schreven mensen beneden over God, mensen en de wereld. Maar Kuitert zal niet met mij instemmen, aldus van de Beek, ‘als ik zeg dat we in de geloofsgemeenschap die van de waarheid van dat spreken overtuigd is, erkennen dat dit spreken de wijze is waarop ‘Boven’ ons wil ontmoeten en zich aan ons wil openbaren.’

Kaisa, dochter van Harry en zijn vrouw Inga Westling, stierf in 1984 plotseling op 26-jarige leeftijd.
Op haar grafsteen liet Harry een dichtregel van Gerrit Achterberg beitelen: ‘God werd van haar de gemakkelijke vinder en dat gezelschap zal voor eeuwig zijn.’
Kuitert zelf hoeft geen grafschrift op zijn graf, las ik ergens. Wat zou ik ’t fijn vinden als toch ook op zijn grafsteen iets zou worden geschreven! Misschien dezelfde dichtregel, met ‘hem’ in plaats van ‘haar’? Geschreven door Boven, door ‘de vinger Gods’ (Exodus31vs18), wat zou dat mooi zijn…

  • Bert Wagendorp in de Volkskrant van 12 september 2017:

“‘Nu heeft Harry Kuitert God ontmoet en weet hij wat hij in zijn leven steeds meer is gaan betwijfelen en ontkennen’, zei Jan Hoek, emeritus-hoogleraar gereformeerde spiritualiteit te Kampen, maandag in het Reformatorisch Dagblad. Hoek schreef in 1993 Geloven de twijfel te boven, als repliek op de bestseller waarmee Kuitert een jaar eerder zijn gezaag aan de poten van het protestantse geloof was begonnen, Het Algemeen Betwijfeld Christelijk Geloof.

Zo gaat dat bij protestanten; als ze hun gelijk niet bij leven halen, wachten ze gewoon tot iemand dood is en sleuren ze de afvallige alsnog voor Gods troon.”

Korbach-effect?

Als ik mij goed herinner gebeurde het in de jaren 80 van de vorige eeuw… Fritz Korbach werd trainer van Volendam dat ergens onderaan de ranglijst bungelde. Onder zijn leiding bleef Volendam vervolgens maar liefst 17 wedstrijden of zo achtereen ongeslagen. Dit is het Korbach-effect gaan heten. Een plotselinge trainerswissel zou zo’n schokeffect veroorzaken dat het haperende 11-tal plotsklaps veranderen zou in een goed geoliede voetbalmachine, die overwinning na overwinning boekt.
Korbach overleed in 2011 aan keelkanker. Vorige week moest ik aan hem denken. Waarom?
Omdat Frank de Boer, ex-voetballer van Ajax en Barcelona, na 77 dagen werd ontslagen als manager van de Engelse club Crystal Palace. De eerste 4 competitiewedstrijden werden verloren. Zijn opdracht was: een nieuwe speelstijl introduceren. Vier keer op rij verliezen lijkt mij verrassend nieuw, maar blijkbaar was dat niet de bedoeling :). Waarschijnlijk hoopt Crystal Palace op het Korbach-effect.

Wie naar voetbalstatistieken kijkt, ziet dat dat effect onzin is. Neem Korbach zelf. Als trainer is hij dikwijls zowel gepromoveerd als gedegradeerd, een aantal malen ontslagen, maar heeft hij het knappe kunstje met Volendam ooit op zo’n manier weer geflikt? Nee dus. De trainerswissel als snelweg naar succes blijkt in de praktijk een ongeloofwaardige mythe.
Verder lijkt het ontslag van de ‘tegenvallende’ trainer vaak een excuus dat dient om het falen van voetballers en/of clubleiding te verbloemen. Enerzijds te begrijpen, want het is onmogelijk het hele team te ontslaan en leidinggevenden voelen de kritische adem van supporters en sponsoren in de nek. Anderzijds is ’t vreemd, want er ligt toch een contract en afspraak is toch afspraak?
Een ongeloofwaardige mythe, een slap excuus en ook een zinloos ritueel. Want clubs die tijdens het seizoen van trainer wisselden, vochten en vechten vaak tot op het laatst tegen het degradatiespook. Vorig jaar versleet de blauwe trots van ons dorp, SV Spakenburg, maar liefst 3 trainers. Gevolg? Precies, degradatie!
Bovendien, een trainer gewoon aan het werk laten, kan ook positief effect hebben! De Trots van het Noorden, sc Heerenveen, bivakkeerde tijdens de winterstop 2012 vlak boven de degradatiezone. Een tegenvaller voor een prachtige club met ambities!  In de pers werd druk gespeculeerd over de positie van trainer Marco van Basten. Maar enkele maanden na de winterstop versloeg Heerenveen o.l.v. van Basten titelkandidaat Feijenoord met 2-0. Het was de 5e overwinning op rij en Heerenveen was in de race voor Europees voetbal.

Keek op de Week (36)

De partytent overleefde ’t zaterdagmiddag niet… Plotseling sloeg de regen neer, gedonder klonk boven het Corderius College en windvlagen mepten de tent tegen het natte schoolplein, zodat 1 van de 4 poten brak. Aan de meeste van de ruim 50 (!) kinderen ging het voorbij, zij hadden enkel oog voor de pannenkoeken en schenkstroop die binnen klaarstonden om verorberd te worden. Een prachtige start voor de Schatzoekers! (Voor foto’s: kijk op de Facebook-pagina van de NGK Amersfoort-Zuid.)
In de preek tijdens de Kerkproeverij op zondag presenteerde ik met zoveel nadruk een cliffhanger dat gasten zich misschien niet uitgenodigd, maar gedwongen voelen om ook aanstaande zondag in de dienst te verschijnen. Dat was natuurlijk niet m’n bedoeling. Alhoewel… het zou wel heel leuk zijn jullie weer te ontmoeten!
In de vorige KodW (week 35) schreef ik over dr. Harry Kuitert. De watersnoodramp in 1953 had een enorme impact op zijn geloof in Gods voorzienigheid, d.w.z. ‘de almachtige en tegenwoordige kracht van God, waardoor Hij hemel en aarde, met alle schepselen, als met zijn hand in stand houdt en regeert.’  Op Sint-Maarten en Cuba, en vooral in Bangladesh, India en Nepal, lijden momenteel miljoenen onder de gevolgen van een watersnoodramp. Tja, hoe zit dat eigenlijk met Gods voorzienigheid? Eerst maar een gift overmaken. Vanmorgen las ik dat Kuitert afgelopen weekend overleed in de leeftijd van 92 jaar.

Meer dan welkom! (zondag 10-09-2017)

Veel mensen hebben God, geloof en kerk vaarwel gezegd, maar gaan toch weer vragen stellen: Wie ben ik? Waar kom ik vandaan en waarheen ben ik onderweg?
Onze samenleving is ook sterk geïndividualiseerd. Dat is zijn of haar probleem…, zeggen we. Toch zoeken mensen elkaar op, zoeken troost in een stille tocht, samen kaarsjes aansteken.
Mensen ontkennen niet zozeer dat God bestaat, ze weten ‘t gewoon niet én ‘t interesseert hen ook niet zoveel. Zulke mensen heten agnosten. Interessant dat EO-programma’s  als Bakkie Troost en Ik vertrek dan toch best veel kijkers trekken.
Volgens mij kan de christelijke gemeente, de kerk, prima voorzien in de behoeften van onze samenleving.
Als ’t goed is, zijn mensen hier meer dan welkom: Corderius College – zondag 10 uur – meer info: hier

Wanneer is Kerkproeverij geslaagd?

Ook in ‘onze’ gemeente, de Nederlands Gereformeerde Kerk in Amersfoort-Zuid, hopen wij aanstaande zondag gasten te ontmoeten. Inmiddels 439 lokale kerken zetten zondag hun deuren extra wijd open om mensen te ontvangen die wel eens iets willen proeven van de kerk, lees ik op de website.
Wanneer is Kerkproeverij geslaagd?
Vaak gaat het zo:
‘Hé, heb jij gasten gezien?’ – ‘Nee, ik dacht het niet. Of ja, misschien 1…’
Iemand anders zag er toch wel 2, of 3 (maar achteraf bleken dat vakantiegangers te zijn die vanaf de Veluwe ‘wel eens in Amersfoort-Zuid wilden kijken’, Nederlands Gereformeerden, dus die tellen niet mee, althans, niet voor de actie).
Conclusie? Echt geslaagd kun je de Kerkproeverij niet noemen. Dat was eens maar… precies!

Natuurlijk hopen wij gasten de ontmoeten. Wat zeg ik? Wij hopen véél gasten te ontmoeten.
Maar… het slagen van Kerkproeverij hangt, wat mij betreft, niet af van het aantal buiten-kerkelijke bezoekers. Als wij door deze actie het uitnodigen van gasten een meer natuurlijke plek kunnen geven in ons leven, is dat al te gek. Als we beseffen dat de zendende God via ons mensen wil ontmoeten (blog van 28 juli) en wij leren omgaan met angst om uit te nodigen (blog van 11 augustus) zetten we een grote stap in de goede richting.

ABC’tje

Wie een Luister-wijzer uitprint of ontvangt als gast in het Corderius College, ziet dat het materiaal om de preek te verwerken uit een ABC’tje bestaat:
Activiteiten: doe-dingen, om wat je gehoord hebt handen en voeten te geven in het dagelijks leven. Het zijn geen opdrachten, geen moet-dingen, maar veel meer pogingen om je uit te dagen. Waarom zou je ’t niet eens proberen? En samen met anderen werkt ’t vaak nog beter!
Bezinningsvragen om alleen of in een kleine kring de gehoorde boodschap te overdenken en verwerken.
Communicatie: Bijbellezingen en (dank-)gebed-suggesties om naar God te luisteren en tegen Hem te spreken. Dat wil je misschien alleen doen, of samen met je partner of anderen.
In zijn boek Groeien bij de Bron, kansen voor het christelijk en kerkelijk leven, schrijft Marius Noorloos dat, hoewel deze drie begrippen bij elkaar horen, het zwaartepunt ligt op de Communicatie. Wanneer Activiteiten te veel nadruk krijgen, dreigt verzakelijking. Wanneer aan Bezinning te veel energie wordt gegeven, verzandt men makkelijk in theoretische beschouwingen. Maar zowel voor geloofsopbouw als gemeenteopbouw zijn ontmoetingen met God en met elkaar van vitaal belang. Die vormen daarvoor als het ware de zenuwen.
In de volksmond is een abc’tje een gemakkelijk karweitje, een makkie. Aanvankelijk hoorde het woord bij de politie-  en onderwereldtaal. Ook daarom zou ik ’t beter een CBA’tje kunnen noemen. De C van Hart gaat voorop, dan volgen de B van verstand en de A van hand.

In kleine kring

Stiekem ben ik wel eens jaloers op kleinkunstenaars als Marc Marie Huijbregts… De volgens mij aardigste voorstelling die ik heb gezien, Florissant uit 2016, kan hij avond in avond uit houden, voor steeds een nieuw publiek. Door reacties uit de zaal, overdenken, schaven en vijlen, wordt zo’n show vaak steeds beter. Kom ik aan met een preek… Die houd ik ’s zondags voor grotendeels hetzelfde publiek, soms nog eens in een andere kerk, maar meestal stop ik de preek ’s avonds in een map, die ik in de kast schuif. Zo, dat was het, op naar de volgende! Natuurlijk, de heilige Geest werkt in mensen, dat weet ik wel, maar ik vraag me toch af: kan ik Hem geen extra handje helpen? Zou er niet méér in een preek zitten?
Vandaar dat ik dus al 10-tallen jaren op zondag een Luister-wijzer beschikbaar stel: zie mijn blog van 3 augustus 2017. Naast een preeksamenvatting staan er o.a. vragen, opdrachtjes en Bijbelteksten op.
Eigenlijk ben ik hiervan overtuigd: met een woordenstroom van een half uur redden we ’t niet. Zelfs niet als we er een aantal prachtige psalmen, lofzangen en geestelijke liederen omheen zetten… Onderzoek leert dat mensen als u en ik
10% onthouden van wat we lezen
20% van wat we horen
30% van wat we zien
50% van wat we horen én zien
70% van wat we zelf zeggen
90% van wat we zelf zeggen én doen.
Deel 2 van de Luister-wijzer heb ik ‘In kleine kring’ genoemd.  Wat mensen hoorden, kunnen ze met dit materiaal een  plekje geven in hun dagelijks leven. Het materiaal is bruikbaar zowel in kleine kring van gezin of familie als in een bestaande of nieuw te starten kring, Ook kan het helpen bij persoonlijke verwerking. Op de site van de NGK Amersfoort-Zuid vind je voorbeelden van een Luister-wijzer (‘Meeluisteren’).

 

Keek op de Week (35)

Een prachtige week op Schouwen-Duiveland. In Renesse, vlakbij het dorpje Scharendijke. Op 17 september 1950 werd Harry Kuitert daar bevestigd als predikant. De gereformeerde kerk (‘synodaal’ voegde ik er vroeger aan toe) had al 24 keer tevergeefs een predikant beroepen. Kuitert nam het beroep aan. Je merkt wel, in het heerlijke Zeeuwse land ben ik gaan lezen in Spreken over boven. Harry Kuitert, een biografie.
In de kringen waarin ik opgroeide en studeerde had de naam Kuitert een beruchte klank. Hij zou een ketter zijn die de fundamenten van het vertrouwde geloof sloopte. Zijn misschien wel bekendste oneliner is: ‘Alle spreken over boven komt van beneden, ook de uitspraak dat iets van boven komt.’
Een van de mooie dingen van een biografie, en zeker ook van deze, is, dat iemands ontwikkeling wordt getekend. Harry Kuitert had al tijdens zijn studententijd veel met vooral zijn moeder gediscussieerd, bijvoorbeeld over de traditionele visie op God en het kwaad. Jaren later maakte hij in Scharendijke de watersnoodramp in 1953 mee…
Ik schrijf een stukje over uit de biografie:
”Scharendijke heeft nu nog droge voeten, maar niemand weet voor hoe lang. Het beschermende dijkje stelt niet veel voor. Van een preek over het scheepke onder Jezus’ hoede met veilig strand voor ’t oog zal het die ochtend niet meer komen. Pas twee weken later zal hij weer preken,  als evacué in Haamstede. In het besef hoevelen er bij de ramp zijn omgekomen, preekt hij over het scheepke, maar met de bittere boodschap dat het varen onder Christus’ kruisvlag gelovigen niet vrijwaart van rampen als deze. ‘Het maakt kennelijk niet uit of je onder Jezus’ hoede bent of niet. Je drijft evengoed het zeegat uit, gezeten op het dak van je eigen huis en met de kruisvlag hoog in top – maar niemand ziet je ooit weerom.’ De ramp betekende geen radicale ommekeer in Kuiterts geloofsleven, maar sloeg wel een bres in het aloude geloof in de voorzienigheid Gods. (…) Voor hemzelf is de Watersnoodramp een helder omslagpunt. ‘Daar begon een steentje uit de muur los te raken,’ zei hij er later over.” (p.90-91)

Oudere berichten Nieuwere berichten

© 2018 Pelgrims

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑